[Thông tư số 53/2016/TT- BTC] Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 200/2014/TT-BTC hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp
Ngày 21 tháng 3 năm 2016, Bộ Tài chính (“BTC”) đã ban hành Thông tư số 53/2016/TT-BTC – (“Thông tư 53”) sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 200/2014/TT-BTC (“Thông tư 200”) ngày 22/12/2014 của BTC – Hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp. Thông tư 53 sửa đổi có hiệu lực kể từ ngày 21 tháng 3 năm 2016 và áp dụng cho năm tài chính bắt đầu hoặc sau ngày 1/1/2016.
Một số thay đổi chính của Thông tư 53 được trình bày như sau:
1. Thay đổi liên quan đến tỷ giá hối đoái
a) Trường hợp chọn tỷ giá xấp xỉ: Theo Khoản 3, Điều 1 của Thông tư 53, ngoài quy định hiện hành hướng dẫn việc sử dụng tỷ giá thực tế để hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh bằng ngoại tệ theo Khoản 1.3, Điều 69 của Thông tư 200, doanh nghiệp có thể lựa chọn tỷ giá giao dịch thực tế như sau:
Hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh bằng ngoại tệ :
- Tỷ giá giao dịch thực tế là tỷ giá xấp xỉ với tỷ giá mua bán chuyển khoản trung bình của ngân hàng thương mại nơi doanh nghiệp thường xuyên có giao dịch. Tỷ giá xấp xỉ phải đảm bảo chênh lệch không vượt quá +/-1% so với tỷ giá mua bán chuyển khoản trung bình. Tỷ giá mua bán chuyển khoản trung bình được xác định hàng ngày hoặc hàng tuần hoặc hàng tháng trên cơ sở trung bình cộng giữa tỷ giá mua và tỷ giá bán chuyển khoản hàng ngày của ngân hàng thương mại.
- Tuy nhiên, cần lưu ý điều kiện là việc sử dụng tỷ giá xấp xỉ phải đảm bảo không làm ảnh hưởng trọng yếu đến tình hình tài chính và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của kỳ kế toán.
Với việc sửa đổi cho phép dùng tỷ giá xấp xỉ như trên, các doanh nghiệp có thêm một lựa chọn linh hoạt hơn trong việc áp dụng một tỷ giá để hạch toán kế toán hàng ngày thay vì bắt buộc phải sử dụng tỷ giá là tỷ giá mua và bán như quy định trước đây trong Thông tư 200.
Đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ tại thời điểm lập Báo cáo tài chính:
Trường hợp doanh nghiệp sử dụng tỷ giá xấp xỉ để hạch toán các giao dịch bằng ngoại tệ phát sinh trong kỳ như trên, cuối kỳ kế toán doanh nghiệp phải sử dụng tỷ giá chuyển khoản của ngân hàng thương mại nơi doanh nghiệp thường xuyên có giao dịch để đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ. Tỷ giá chuyển khoản này có thể là tỷ giá mua hoặc bán hoặc tỷ giá mua bán chuyển khoản trung bình của ngân hàng thương mại.
b) Trường hợp chọn tỷ giá giao dịch thực tế để hạch toán:
Thông tư 53 có đề cập đến việc dùng tỷ giá giao dịch thực tế để hạch toán bên Có các tài khoản vốn bằng tiền, bên Có các tài khoản nợ phải thu, bên Nợ các tài khoản phải trả bằng ngoại tệ. Trường hợp này, việc ghi nhận chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh trong kỳ được thực hiện tại thời điểm phát sinh giao dịch hoặc định kỳ tùy theo đặc điểm hoạt động kinh doanh và yêu cầu quản lý của doanh nghiệp.
Đồng thời, tại thời điểm cuối kỳ kế toán, việc đánh giá lại số dư các tài khoản này được thực hiện như sau:
- Các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ không còn số dư nguyên tệ thì doanh nghiệp phải kết chuyển toàn bộ chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh trong kỳ vào thu nhập/chi phí tài chính tương ứng.
- Các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ còn số dư nguyên tệ thì doanh nghiệp đánh giá lại các khoản mục này và hạch toán khoản chênh lệch tỷ giá hối đoái chưa thực hiện theo quy định hiện hành tại Khoản 4.2 Điều 69 của Thông tư 200.
c) Nguyên tắc nhất quán trong việc lựa chọn tỷ giá áp dụng:
Doanh nghiệp phải thuyết minh rõ việc lựa chọn áp dụng tỷ giá hối đoái trên thuyết minh báo cáo cáo tài chính và phải đảm bảo nguyên tắc nhất quán.
2. Thay đổi liên quan đến thanh lý, nhượng bán chứng khoán kinh doanh
Thông tư 53 cũng cho phép áp dụng phương pháp nhập trước xuất trước hoặc bình quân gia quyền thay thế cho phương pháp bình quân gia quyền di động để xác định giá vốn của chứng khoán kinh doanh khi thanh lý, nhượng bán.
Doanh nghiệp cần phải áp dụng nhất quán phương pháp đã chọn để tính giá vốn của chứng khoán kinh doanh trong năm tài chính. Trường hợp thay đổi phương pháp tính giá vốn chứng khoán kinh doanh, doanh nghiệp phải trình bày và thuyết minh theo quy định của chuẩn mực kế toán.
Sau đây là nội dung thông tư